Zespół Posnera-Schlossmana, inaczej przełom jaskrowo-rzęskowy należy do grupy: jaskry wtórnej zapalnej otwartego kąta. Po raz pierwszy opisana w literaturze w 1948r przez Adolfa Posnera i Abrahama Schlossmana w artykule „Syndrome of unilateral recurrent attacks of glaucoma with cyclitic symptoms”.

Jest to rzadka choroba oka, związana w 40% z obecnością antygenu HLA-Bw54. Chorują na nią młodzi pacjenci, między 20. a 50. r.ż., z przewagą mężczyzn. Powstaje w wyniku zapalenia i obrzęku siateczki beleczkowania oraz zatkanie jej utkania komórkami zapalnymi. Przyczynami tego stanu prawdopodobnie są zaburzenia autoimmunologiczne, dysfunkcja śródbłonka, alergia, dysregulacja autonomiczna, być może zakażenia bakterią Helicobacter pylori i wirusami z grupy opryszczki (CMV, HSV, VZV).

Charakteryzuje się nawracającymi, jednostronnymi, rzadko obustronnymi epizodami łagodnego zapalenia przedniego odcinka błony naczyniowej i ciała rzęskowego. W jej przebiegu dochodzi do napadów znacznie podwyższonego ciśnienia wewnątrzgałkowego, sięgających nawet 80mmHg, trwających czasami kilka godzin, nie rzadko kilka tygodni. Pacjenci w tym czasie odczuwają pogorszenie ostrości wzroku, objawiające się jako przymglenie widzenia lub obecność „kół tęczowych” wokół źródeł światła. W badaniu okulistycznym zwraca uwagę obrzęk rogówki, obecność osadów na śródbłonku i poszerzenie źrenicy, z leniwą jej reakcją na światło. Pomimo objawów przypominających nieco ostre zamknięcie kąta przesączania, w gonioskopii kąt przesączania jest zawsze otwarty. Pomiędzy napadami wzmożonego ciśnienia wewnątrzgałkowego, ciśnienie w oku zajętym chorobą jest prawidłowe.

Leczenie zespołu Posnera-Schlossmana polega głównie na leczeniu hipotensyjnym i przeciwzapalnym, a czasami przeciwwirusowym. W skrajnych sytuacjach, gdy ciśnienie wenątrzgałkowe pomimo zastosowanego leczenia nie chce obniżyć się, wykonuje się zabieg filtracyjny. Wynika to z faktu, że wysokie ciśnienie może prowadzić do rozwoju neuropatii, czyli zmian w tarczy nerwu wzrokowego i warstwie włókien nerwowych siatkówki oraz ubytków w polu widzenia.

Pacjenci z zespołem Posnera-Schlossmana powinni być pod stałą kontrolą okulistyczną. Podczas okresów bezobjawowych może dochodzić do występowania subklinicznych zwyżek ciśnienia wewnątrzgałkowego i rozwoju neuropatii jaskrowej nerwu wzrokowego. Dlatego w trakcie okresowych kontroli w gabinecie okulistycznym wykonuje się pomiar ciśnienia wewnątrzgałkowego, badania strukturalne oceniające morfologię tarczy nerwu wzrokowego (OCT, GDx, HRT) oraz funkcję wzrokową (pole widzenia).